Consu-minderen. Als we het hebben over “consumeren,” klinkt dat op het eerste gehoor heel onschuldig. Iedereen doet het. Iedereen moet immers eten, drinken, wonen en zich verplaatsen. Maar als we stilstaan bij de impact van onze huidige consumptiedrift dan ligt de waarheid misschien net iets complexer (en confronterender).
Minder roet meer grondstoffen
In Nederland lijkt de elektrische auto dé uitkomst voor alles wat met luchtkwaliteit te maken heeft. Maar de vraag naar batterijen groeit zo snel dat de grondstoffen haast niet aan te slepen zijn. Die lithium-ion accu’s waar onze schone, stille auto’s op draaien, komen niet vanzelf op onze stoep. Hiervoor duiken werklieden diep de mijnen in, vaak onder erbarmelijke omstandigheden, met zware milieuvervuiling als gevolg.
Van kinderarbeid tot droogte door waterintensieve mijnbouw de impact van batterijproductie verplaatst de last, die we in Nederland proberen te verminderen, gewoon naar een andere plek. Het voelt alsof we hier een morele aflaat kopen door zelf schoon te blijven en de troep in een andere tuin te dumpen.
Consumeren of… consu-minderen?
Maar waarom blijven we dan als bezetenen consumeren? Het antwoord is simpel en verdrietig tegelijkertijd: we hebben een economische machine die alleen werkt als wij (en jij, en zij, en je buurvrouw) voortdurend nieuwe spullen blijven kopen. Kopen, kopen, kopen. Eigenlijk is dit hele circus ontworpen om te blijven draaien. En daar zit ‘m de crux, deze rijdende trein staat niet zomaar stil. Zelfs nu de impact op het klimaat en de natuur niet meer te ontkennen is, houden we vast aan gewoontes alsof ze onze reddingsboei zijn. We willen allemaal het gevoel van welvaart vasthouden en als het even kan… nog een tandje bijzetten.
Naar een economie van minderen
Hoe aantrekkelijk het ook lijkt om overal zonnepanelen neer te gooien en op groene stroom over te gaan, het blijft belangrijk om wat verder te kijken. Misschien hebben we wel een complete reset van onze mindset nodig. Eentje waarin “consumeren” plaatsmaakt voor “consu-minderen.” Waarom? Omdat echte duurzame verandering niet komt door ons schone geweten, maar door échte aanpassingen in hoe we leven.
Een flinke reality check kan ons helpen om op een dag onze kleinkinderen aan te kijken en te kunnen zeggen: “Ja, we wisten wat er gebeurde, en we hebben ons best gedaan om de koers te wijzigen.” Liever nu een beetje minder, dan over honderd jaar excuses maken voor de uitbuiting die wij bewust hebben laten gebeuren, terwijl we wel beter wisten.
Minderen is het nieuwe meer
Als we écht een verschil willen maken dan moeten we leren om minder te verlangen naar spullen, naar groei en naar steeds maar meer. Het is tijd om af en toe op de consumptierem te trappen, niet omdat het trendy klinkt, maar omdat we zo recht in de spiegel kunnen blijven kijken. Een beetje consu-minderen voor de planeet, voor elkaar en voor de volgende generaties.
